Część gatunków sikorek nie jest z natury płochliwa, dlatego chętnie podlatują do karmników. Dzięki temu w okresie zimowym z łatwością można obserwować zachowania tych wdzięcznych, małych ptaków.
Czy wiesz, że sikorka w ciągu dnia może zjeść tyle pokarmu ile sama waży? Więcej ciekawych informacji na temat tych ptaków znajdziesz w poniższym materiale.
Spis treści
Jakie gatunki sikorki występują w Polsce?
Sikorki w Polsce dzielą się na sześć gatunków, jednak tylko z dwoma gatunkami mamy najczęstszą styczność. W miastach pojawiają się sikorki bogatki i modraszki. Czasem możemy spotkać także sikorki ubogie. Sikorki sosnówki, czubatki i czarnogłówki omijają miasta, dlatego można je zaobserwować wyłącznie w lasach.
Sikorka bogatka
Sikorka bogatka to największy gatunek sikory, który może mierzyć do 15 cm. Żółty brzuch i czarny „krawat” to cechy rozpoznawcze tego gatunku. Bogatki mają też czarne głowy i białe policzki, z kolei na ich niebieskoszarych skrzydłach możemy zauważyć kontrastujące białe paski pokrywowe. Z łatwością spotkasz je w miastach – na osiedlach czy w przydomowych ogrodach.
Sikorka modraszka
Drugim tak żywym kolorystycznie gatunkiem jak bogatka jest modraszka. Ten gatunek osiąga do 12 cm długości. Żółty spód oraz niebieskawe skrzydła sprawiają, że modraszka przypomina nieco bogatkę. To co je różni to przede wszystkim błękitna „czapeczka” na czubku głowy i czarny pas przechodzący przez oko. Ponadto modraszki podczas żerowania często zwisają z gałązek do góry nogami.
Sikorka uboga
Sikora uboga i sikora czarnogłówka to gatunki niezwykle do siebie podobne. Mają czarne czapeczki i szarobrązowe upierzenie. Bliźniacze gatunki właściwie najłatwiej odróżnić po zachowaniu. Sikorę ubogą łatwiej spotkać w ogrodzie lub w miejskim parku, ponieważ jest z natury znacznie mniej płochliwa. Niewykluczone jednak, że spotkasz ją także w lasach, szczególnie tych ze starodrzewem.
Sikorka czarnogłówka
Czarnogłówka, w odróżnieniu od sikorki ubogiej, jest gatunkiem typowo leśnym. Lubi górskie bory iglaste, ale także lasy mieszane i tereny podmokłe. Chętnie pojawia się w miejscach gdzie jest sporo drzew martwych – brzóz, wierzb lub olch. Chcąc znaleźć różnice pomiędzy czarnogłówką, a sikorką ubogą zwróć uwagę na śliniak (pod dziobem). Sikora uboga ma mały, prostokątny śliniak, podczas gdy śliniak czarnogłówki rozszerza się ku dołowi tworząc trójkąt.
Sikorka sosnówka
To co wyróżnia sosnówkę to malutki czubek, który stroszy w momencie zaniepokojenia. Sosnówka, podobnie jak bogatka, ma biały policzek. Nie ma jednak krawata, a jej spód jest szaropłowy, nie żółty. Nie spotkasz jej także w mieście, bo zamieszkuje przede wszystkim świerkowe bory. To jednocześnie najmniejszy gatunek sikorki, który osiąga wielkość 11,5 cm.
Sikorka czubatka
O ile rozróżnienie wspomnianych wcześniej gatunków sikorek może być problematyczne dla laików, tak w przypadku czubatki trudno popełnić błąd. Charakterystyczny czub jest widoczny zawsze – mniej lub bardziej. Równie łatwo można zaobserwować wyraźny wzór na głowie czubatki oraz biały kołnierz. Ten gatunek zamieszkuje przede wszystkim stare bory iglaste, podobnie jak czarnogłówka.
Czym żywią się sikorki?
W lecie sikorki żywią się głównie larwami, owadami i gąsienicami, a także pająkami, komarami i owocami jagodowymi. W zimie, podobnie jak inne drobne ptaki wróblowate, nie pogardzą mieszanką nasion. Jeśli planujesz postawić zimowy karmnik – im większą różnorodność w nim zapewnisz, tym większe będą szanse na przyciągnięcie ptaków. Sikorki skuszą się na nasiona słonecznika i konopi, a także owies, pszenicę, proso i płatki owsiane. Oczywiście pozbawione soli i innych dodatków.
Niesolona słonina również może okazać się zachętą dla sikor, jednak trzeba pamiętać, że nie powinna wisieć dłużej niż dwa tygodnie. Karmnik trzeba regularnie sprzątać, zarówno z resztek jedzenia, jak i odchodów, ponieważ zepsuty pokarm może powodować problemy układu pokarmowego i choroby.
Decydując się na dokarmianie ptaków zimą trzeba pamiętać, że nie należy robić tego wcześniej niż w grudniu i nie przed pierwszymi opadami śniegu. W innym wypadku możemy zatrzymać w kraju te osobniki, które planują odlecieć. Ptaki łatwo przyzwyczajają się do miejsca, w którym mogą zdobyć pożywienie oszczędzając cenną energię i zaprzestają innych poszukiwań. Przerywając dokarmianie w trakcie zimy możemy zostawić przyzwyczajone zwierzęta „na lodzie”. Sikorka przywiązuje się do miejsca szczególnie łatwo i może wręcz oczekiwać na pokarm, co w przypadku siarczystych mrozów może być dla niej śmiertelne.
Sprawdź: Dokarmianie ptaków zimą jak i czym?
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór pokarmów dla ptaków zimujących
Czy sikorki zimują w Polsce?
Część sikorek w obrębie danego gatunku zimuje w Polsce, część migruje. Ornitolodzy zdają się jeszcze nie mieć wyjaśnienia dlaczego tak jest. Małe stadka sikor z gatunku bogatka lub modraszka chętnie pojawiają się przy karmnikach. To wyjątkowo inteligentne zwierzęta, które łatwo zapamiętują przydatne im informacje. Dlatego nie tylko potrafią czekać na nowy pokarm w karmniku, ale też znajdują zapasy innych zwierząt, co umożliwia im przetrwanie nawet w trudnych warunkach.
Jaki jest naturalny wróg sikorki?
Naturalnym wrogiem sikorki są przede wszystkim krogulce, dlatego sikorki unikają otwartych przestrzeni. Żeby pozostać niezauważone często poruszają się przeskakując z krzaka na krzak lub z drzewa na drzewo. Przed wyprawami przez rzekę stado długo „przygotowuje się” na drzewie wysuniętym najbliżej rzeki, po czym rusza. Wystarczy jednak, że jeden z ptaków zawróci, żeby całe stado poszło za jego śladem i rozpoczęło „planowanie” od nowa.
Sikory mają różnorodne sygnały alarmowe ostrzegające przed drapieżnikami, które im zagrażają. Dr Toshitaki Suzuki z Graduate University for Advanced Studies w Kanagawie odkrył, że te ptaki wydają inne dźwięki w obecności węży, kruków i kun. Wyczuwając obecność węży, które stanowią największe zagrożenie dla miejsc lęgowych, sikory wydają wibrujące odgłosy. Na widok kruków lub kun ptaki reagują ćwierkającymi dźwiękami.
Ciekawostki o sikorkach
Sikorki, mimo małych rozmiarów, są wyjątkowo odważne i waleczne. Podczas gdy inne gatunki ptaków złapane w sieć ornitologów wiszą spokojnie, sikory robią wszystko, by się wydostać. Nie ma czynników, które sprawiają, że tracą ducha. Potrafią dziobać mocniej niż sowa błotna czy dzięcioł, co ornitolodzy obserwują szczególnie w pobliżu skrzynek lęgowych.
W latach 1975-76 na wybrzeżu Bałtyku wiały anomalne, południowo-wschodnie wiatry, które spowodowały, że wiele sikor wędrujących zostało porwanych nad otwarte morze i finalnie trafiło do Szwecji. Szwedzcy ornitolodzy obserwowali jak ptaki przeczekiwały złe warunki pogodowe, po czym podejmowały próby powrotu w rodzinne strony. Części się udało.
Dane zgromadzone przez ornitologów wskazują, że sikorki są ptakami inteligentnymi, nieustraszonymi, a nawet heroicznymi jeśli trzeba. To czyni je wyjątkowo fascynującymi obiektami obserwacji.
Przeczytaj więcej: Dokarmianie ptaków zimą jaki karmnik wybrać?